تبخال تناسلی و راههای انتقال آن

تبخال تناسلی شایع ترین بیماری تناسلی زخمی در دنیا

تبخال تناسلی شایع ترین بیماری تناسلی زخمی در دنیا است و یکی از انواع شایع تبخال است که از طریق تماس پوستی و ترشحات و در بیشتر موارد از طریق تماس جنسی منتقل می شود؛ و گاهی هم از راه های غیرجنسی منتقل می شود. مثل تماس بدن آلوده با منطقه تناسلی (البته این نوع انتقال خیلی شایع نیست.)

علت بیماری تبخال تناسلی:

علت این بیماری نوعی ویروس تبخال بنام HSV2 یا ویروس هرپس سیمپلکس تیپ ۲ است. (ویروس تبخال لب HSV1 یا هرپس سیمپلکس تیپ یک نام دارد).

در اولین بار با ابتلاء به این بیماری، ویروس وارد یک دوره کمون ۲ تا ۳ هفته ای شده که در برخی کوتاه تر و در برخی طولانی تر می باشد علائم بار اول خیلی حاد و شدید با ضایعات جوشدار در ناحیه تماس و منطقه بیرونی تناسلی، ایجاد می شود که به صورت تاول های آبدار خیلی کوچک هستند و ممکن است در همان چند ساعت یا روزهای اول بترکند و به صورت یک زخم در ناحیه تناسلی نمایان شوند.

علائم دیگری چون جوش ها ی دردناک، بزرگ شدن غدد لنفاوی ناحیه کشاله ران همراه با درد و در اغلب موارد، تب و علائم عمومی مثل درد بدن، سر درد، ضعف و بیحالی نیز دیده می شود.
وجود این زخم ها در اطراف مجرای ادرار فرد را دچار سوزش ادرار می کند و اگر ضایعه شدید باشد شبکه عصبی ناحیه لگن را هم درگیر کرده و فرد دچار احتباس ادرار می شود.

زمان بیماری:

دوره حاد بیماری بسیار طولانی و ۲ تا ۴ هفته ای طول می کشد و فرد می تواند ویروس را از طریق ترشحات تناسلی و تماس پوستی ناحیه مبتلا به دیگران انتقال دهد.
بعد از برطرف شدن علائم فرد وارد فاز دوم بیماری می شود که خوب شدنش قطعی نیست زیرا ویروس در گانگلیون های عصبی بدن باقی می ماند. در نتیجه می تواند به صورت ضایعات عود کننده مکرر در طول زندگی تکرار می شود (مانند تبخال لب ).

ممکن است با عود مکرر تبخال، دیگر علامتی نشان ندهد یا علائم آنقدر خفیف باشند که متوجه آن نشود مثلا یک یا دو جوش کوچک با درد خیلی خفیفی داشته باشد یا اصلا بدون التهاب و خارش باشد و حتی دیده نشود اما در عین حال بیمار آلوده به ویروس تبخال، در هر دوره ای از زندگی شان می توانند پخش ویروس داشته و از طریق تماسی آن را به فرد دیگر منتقل کنند؛ هر چند ظاهر ناحیه تناسلی هم هیچ ضایعه ای را نشان ندهد.

عوارض بیماری تبخال تناسلی:

معمولا این ویروس در افرادی که نقص سیستم ایمنی ندارند مشکل جدی ایجاد نمی کند؛ و ضایعه بعد از بین می رود.

معمولا عوارض سیستمیک و درگیر کردن سایر احشا و قسمت های بدن دیده نمی شود. اما در بعضی موارد ممکن است حتی در افرادی که نقص سیستم ایمنی هم ندارند درگیری ریه، کبد، مغز و بعضی اوقات به صورت پخش ویروس در بدن مثل آبله مرغان دیده شود. اما در کل این عوارض اغلب در افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند (بیماری نقص ایمنی جدی مانند HIV )، اتفاق می افتد.

یا بیماران تحت شیمی درمانی، یا پیوند عضو ،یا افرادی که استروئید (کورتون) مصرف می کنند، یا بیخوابی های طولانی مدت ، کاهش وزن و استرس خیلی شدید داشته اند ممکن است عود بیشتری داشته باشند.
درواقع عود این ضایعات دیگر ارتباطی با تماس جنسی نخواهد داشت. یعنی بار اول که فرد مبتلا می شود به دلیل تماس جنسی است؛ ولی دفعات بعدی عود خود ویروس است که اتفاق می افتد.

برای اولین بار وقتی ویروس وارد بدن می شود که علائم پرسر و صدا هم ایجاد می کند بخصوص در ۷۲ ساعت اول (بهترین زمان مراجعه ۳ روز اول است) اگر فرد به پزشک مراجعه کند، می توان به سرعت درمان ضدویروس تبخال را ( آسیکلوویر ) برای او شروع و تا حد زیادی علائم را کنترل کرد، و به جای اینکه ویروس هفته ها طول بکشد تا از بدن دفع شود.

طول دفع ویروس را با این داروها بین ۳ تا ۵ روز بسته به شدت ضایعات کوتاه کنیم . همچنین خطر ابتلا را برای اطرافیان بیمار کاهش دهیم.

این درمان، علائم، سوزش، درد، تب و… بیمار را تخفیف می دهد.
اگر فرد بعد از ۷۲ ساعت مراجعه کند معمولا درمان ضد ویروس خیلی برایش موثر نیست اما با این حال اگر علائم خیلی شدیدی داشته باشد درمان را حتی بعد از ۷۲ساعت هم شروع می کنیم. البته درمان در کسانی که عود مکرر و آزار دهنده دارند یعنی به طور متوسط در سال اول بیشتر از چهار بار عود تبخال دارند، باید درمان طولانی مدت شود.

در کل بیمار چه درمان ضد ویروس بگیرد یا نگیرد دوره بیماری۲ تا ۴ هفته ای طی می شود و فرد خود به خود بهبود پیدا می کند. بعد از اینکه ضایعات از راه درمان خوب شدند معمولا دیگر انتقالی رخ نمی دهد ولی ویروس تا آخر عمر در بدن باقی می ماند

راههای انتقال ویروس به نوزاد :

۱- مهم ترین و شایع ترین راه انتقال به نوزاد هنگام عبور از کانال تولد است. یعنی اگر مادر حین زایمان ضایعه فعال تبخال تناسلی هم داشته باشد نوزاد با عبور از کانال زایمان به احتمال زیاد مبتلا میشود و متاسفانه هرپس نوزادی خیلی شدید و خطرناک است.

۲-راه دوم انتقال ویروس به جنین از طریق داخل رحمی یا دوران جنینی است. اگر زمانیکه جنین در رحم است مادر مبتلا به تبخال تناسلی شود آن را به جنین منتقل می کند، در واقع نوعی عفونت داخل رحمی محسوب می شود که می تواند منجر به عوارض مختلف، سندرم های نقص مادرزادی جنین، زایمان زودرس و… شود که همه این موارد درمان های خاص خود را دارند

گردآوری توسط سیما افکنده